Arkadaşlar merhaba,

Bu konuyla ilgili bir çok kişiden sorular aldığım için sıradaki makalemizinin “Amerika’da nasıl lisanslı mimar olunur?” olamalı diye düşündüm.

Amerika’da Mimarlık Egitimi Kaç Yıl

Makalemize başlamadan önce belirtmek isterim ki, Amerika’da imza yetkili bir mimar olabilmek için sadece lisans ve hatta yüksek lisans yapmış olmak yeterli olmamaktadır. Bir çok aşamadan oluşan eğitim yıllarından sonrada en az 3 yıl süren zorlu bir yoldan geçen bir maceradır.

Şimdi yapılması gerekenleri, izlenilmesi gereken yolları başlıklara ayırarak ve açıklayarak ele alalım.

Öncelikle sizin de tahmin edeceğiniz gibi lisanslı, başka bir deyişle imza yetkili bir mimar olabilmek için bir mimarlık eğitiminiz olması gerekiyor. Peki nasıl bir mimarlık eğitiminden söz ediyoruz. Amerika’da lisanslı mimar olmaya giden yolda alacak olduğumuz eğitimin sitemleri gittiğimiz üniversitelere göre değişiyor ve 3 tane sistem olarak katagorilere ayırmamızın doğru olacağını düşünüyorum.

Bu sistemler nedir açıklayalım.

Amerika’da mimarlık lisans eğitim sistemleri

Yukarıda belirttiğim gibi Amerika’da mimarlık lisans sitemleri okullara göre değişmektedir ve bu macerada 3 farklı yol izlenebilmektedir.

1- 4+2 sistemi.

İlk olarak bahsetmek istediğim sistem, 4+2 sistemidir. Bizim ülkemizde de bulunan ve çok yaygın olan eğitim sitemi yani 4 yıllık olan mimarlık eğitimi ile başlar ve sonunda alacak olduğunuz diploma aldığınız dersler doğrultusunda;

– Bachelor of Science in Architecture ya da Bachelor of Arts in Architecture olarak tanımlanır.

Fakat maalesef Türkiye’de olduğu gibi bu eğitimin ardından AIA (American Institute of Architects) e gidip merhaba ben geldim diyerek mimar olarak kayıt yaptıramıyoruz. Çok kötü değil mi? Biraz düşünürsek cevabını verebiliriz diye düşünüyorum.

Devam edelim;

4 yıllık Amerika’da mimarlık eğitimi ardından, bu eğitimin mimarlık lisansı almak için yeterli bir zaman olmadığı düşünüldüğünden, lisans sonrası 2 yıl süre ile the National Architectural Accrediting Board (NAAB) tarafından tanınmış olan bir yüksek lisans programını bitirmeniz gerekmekte.

Bu 4+2 dediğimiz eğitimi tamamladığınız zaman, sadece eğitimle alakalı istenilen kriterleri yerine getirmiş olacaksınız.

2- 5 yıllık Lisans eğitim sistemi

5 yıllık eğitim sistemi yine lisans eğitiminiz süresince içinde bulunacağınız bir sistemdir. Amerika’da ki okullar farklı sebeplerden dolayı farklı sistemleri sunabiliyorlar. Amerika’da ki bir okulun 5 yıl ya da 4+2 olması okullara göre değişiyor.

Mesela örnek vermek gerekirse, benim lisans programından mezun olduğum Ball State Unıversity, benim okuduğum zaman içerisinde sunmuş olduğu sistem 4+2 ye dayalı sistemdi, ama geçtiğimiz yıl 5 yıllık sisteme döndüklerini öğrendim. Tekrar etmek gerekirse bu sistem çok belirli olan maddelere dayalı olan bir sistem değil.

Devam edelim,

Amerika’da mimarlık eğitimini, 5 yıllık lisans programı veren bir mimarlık lisans eğitim programında tamamlağımızda, 4+2 sisteminde olan 2 yıllık yüksek lisans eğitimini yapmamıza gerek kalmıyor ve NAAB’ın mimarlık lisansı alabilmek için gerekli gördüğü, zorunlu tuttuğu eğitim süresini tamamlamış oluyoruz.

3- 4+3 sistemi.

Bu sistem ilk iki tanımladığımız sistemden biraz daha farklı çünkü bu sistem lisans eğitimini mimarlık olarak yapmamış bireyleri kapsamaktadır. Bu eğitim sistemini seçen bireyler lisans eğitimini herhangi bir dalda yapmış olabilir, yani illaki sanat dalında dahi olmasına gerek yoktur. Bu eğitim literatür, tarih, Yunan dili ve edebiyatı, aklınıza ne gelirse olabilir.

Bunun peşinden ise tekrar edelim, NAAB tarafından tanınan bir okulda 3 yıl süre ile yüksek lisans yaptıktan sonra NAAB’ın mimar olabilmek için gerekli gördüğü eğitim koşullarını sağlamış olacaktır.

NAAB ile ilgili resmi bilgilere bu linkten ulaşabilirsiniz.

Yukarıda 3 ana başlık altında 3 ayrı sistemi açıkladık. Fakat gerekli eğitimi görüp tamamlamış olmak Mimarlık imza yetkisini alabilmemiz için yeterli değildir.

Peki eğitimi tamamladıktan sonra yapılması gerekenler nelerdir?

Açıklayalım,

Mimarlık eğitimimiz sonrasında bizden kazanılması istenilen bir iş tecrübesi sürecine girmiş bulunacağız.

– Kısaca belirtmek gerekirse, Amerikada 54 tane “jurisdiction” ya da bir diğer adıyla “State Licensing Board” bulunmaktadır.

– Türkçe belirtmek gerekirse bütün eyaletlerin kendine özgü kurallarını ve zorunlulularını koyduğu mimarlık lisanslarını veren kurumlardır.

– İmza yetkisine sahip olabilmek için, bu kurumlardan bir tanesinden lisansımızı almak gerekmektedir.

– Hangi eyaletin lisansını alıyorsanız sadece o eyalette mimarlık imza yetkisine ulaşırsınız. Her eyelet için ayrıca lisansınızı almanız gerekmektedir.

California’da ki kurumun bu lisansı almanız için sizden istediği zorunluluklar Indiana eyaletinden farklı olabilir. İzmir’de mimarlık okuyup lisans alıp Kütahya’da mimar olamadığınızı düşünebilirsiniz 🙂

Devam edelim,